Jaskra - najważniejsze informacje

Jaskra to przewlekła choroba oczu, prowadząca do stopniowego uszkodzenia nerwu wzrokowego, co może skutkować nieodwracalną utratą wzroku. Jaskra może rozwijać się bezobjawowo przez długi czas, dlatego jest nazywana „cichym złodziejem wzroku”, w stadiach zaawansowanych może prowadzić nawet do ślepoty.

Diagnoza jaskry wymaga szeregu badań okulistycznych:
• Pomiary ciśnienia wewnątrzgałkowego (tonometria) – Wartości powyżej 21 mmHg mogą sugerować ryzyko jaskry, ale jaskra może występować także przy normalnym ciśnieniu.
• Badanie dna oka (oftalmoskopia) – Lekarz ocenia wygląd tarczy nerwu wzrokowego, który może być uszkodzony w wyniku jaskry.
• OCT (optyczna koherentna tomografia) – Pozwala na szczegółową ocenę grubości warstw włókien nerwowych (RNFL) i kompleksu komórek zwojowych (GCC).
• Pachymetria – Pomiar grubości rogówki, który wpływa na interpretację ciśnienia wewnątrzgałkowego.
• Gonioskopia – Badanie kąta przesączania, które pozwala określić, czy mamy do czynienia z jaskrą otwartego czy zamkniętego kąta.
• Perymetria (badanie pola widzenia) – Wykrywa ubytki w polu widzenia, które są charakterystyczne dla jaskry.

Wyróżnia się jej główne rodzaje:
• Jaskra wrodzona – wynik wad wrodzonych, powoduje wysokie ciśnienie w oku od urodzenia.
• Jaskra pierwotna otwartego kąta (JPOK) – rozwija się stopniowo i bezobjawowo, często ma podłoże genetyczne.
• Jaskra pierwotna zamkniętego kąta (JPZK) – nagły wzrost ciśnienia spowodowany blokadą odpływu cieczy w oku.
• Jaskra wtórna – spowodowana innymi schorzeniami (np. urazy, stany zapalne, guzy). Może być otwartego lub zamkniętego kąta.

Celem leczenia jest obniżenie ciśnienia w oku i ochrona nerwu wzrokowego.
• Krople do oczu – najczęściej stosowane, zmniejszają produkcję lub zwiększają odpływ cieczy wodnistej.
• Laser – stosowany, gdy krople nie działają. Może poprawiać odpływ cieczy.
• Operacja – konieczna w zaawansowanych przypadkach, tworzy nową drogę odpływu cieczy.

• Można jednak skutecznie kontrolować ciśnienie wewnątrzgałkowe, co spowalnia lub zatrzymuje rozwój choroby.
• Regularne wizyty u okulisty i stosowanie się do zaleceń lekarskich to podstawa skutecznego leczenia jaskry.
• Nie można cofnąć uszkodzeń nerwu wzrokowego, dlatego kluczowe jest wczesne wykrycie i kontrolowanie choroby, aby zapobiec postępowi utraty wzroku.